وحید خسرومرادی، مسئول گروه جهادی شهید سیدمحمد اسحاقی رشت، از پایه‌گذاران فعالیت‌های جهادی در مناطق حاشیه‌نشین استان گیلان است. وی که از سال ۱۳۹۴ با تشکیل این گروه، رویکرد جدیدی در کار جهادی شهری ایجاد کرد، با تمرکز بر مناطق محروم حاشیه رشت، برنامه‌های مستمر آموزشی، بهداشتی و فرهنگی را با هدف کاهش آسیب‌های اجتماعی و توانمندسازی ساکنان این مناطق اجرا کرده است.
وحید خسرومرادی، مسئول گروه جهادی شهید سیدمحمد اسحاقی رشت، در گفت‌وگو با سایت خبری «ما مردم» از تأسیس این گروه در تابستان ۱۳۹۴ خبر داد. وی با اشاره به ماهیت متفاوت فعالیت این گروه، بیان کرد: در آن مقطع، اغلب گروه‌های جهادی در مناطق روستایی و دورافتاده فعال بودند، اما ما نخستین گروهی بودیم که کار جهادی را در قالب اردوهای ده‌روزه در مناطق حاشیه‌نشین شهر رشت آغاز کردیم. پس از بررسی و شناسایی مصائب چند منطقه حاشیه‌نشین، نیاز به انجام کار ویژه در یکی از این محلات احساس شد.
وی با اشاره به چالش‌های مسیر توضیح داد: برنامه‌ریزی برای این سبک از اردوها دشوار بود، چرا که غالب اردوهای جهادی بسیج دانشجویی به مناطق صعب‌العبور و دوردست معطوف بود. نگاه‌های بیرونی حتی در بین فعالان جهادی نسبت به فعالیت در حاشیه شهری که تنها پنج کیلومتر با مرکز فاصله داشت، منفی بود. بسیاری باور نداشتند که یک گروه جهادی بتواند در چنین فضایی مؤثر واقع شود.
خسرومرادی افزود: ما حدود دو ماه به مطالعه میدانی منطقه پرداختیم؛ با اهالی، مسجد و مشاغل محلی گفت‌وگو کردیم و مشکلات را احصا نمودیم. اگرچه حل همه مسائل با یک گروه جهادی ممکن نبود، اما بسیاری از موارد قابلیت پیگیری و مطالبه از دستگاه‌های مربوطه را داشت. سرانجام در تابستان ۹۴، نخستین اردوی ده‌روزه را برگزار کردیم و به ضرورت استمرار فعالیت در حاشیه شهر پی بردیم.
وی تفاوت کلیدی این الگو را تداوم ارتباط دانست و گفت: در اردوهای دوردست، پس از ده روز، ارتباط قطع می‌شد، اما در فاصله نزدیک، پشتیبانی آسان و استمرار فعالیت میسر بود. پس از اردوی اول، در طول سال، اردوهای سه‌روزه متعددی برگزار کردیم و از تابستان سال بعد، این روند با اردوهای ده‌روزه تداوم یافت. این تداوم، امکان پیگیری مطالبات و استفاده از متخصصان را فراهم کرد.
این مسئول جهادی به مهم‌ترین مسائل شناسایی‌شده در مناطق حاشیه‌نشین اشاره کرد: آسیب‌های اجتماعی ناشی از مهاجرت، اسکان در بافت‌های نامتعارف، فقدان زیرساخت‌های مناسب و اختلافات فرهنگی از جمله این چالش‌ها بود. این عوامل در کنار فقدان روشنایی مناسب و فاصله از مراکز انتظامی، فضای بزهکاری را تشدید می‌کرد و آسیب‌هایی مانند خرید و فروش مواد مخدر را دامن می‌زد.
وی افزود: بر این اساس، برنامه‌هایی مانند استفاده از مشاوران خانواده و ازدواج برای کاهش طلاق، مداخلات بهداشتی-درمانی با حضور پزشکان متخصص، ارائه بسته‌های بهداشتی و آموزش‌های محیطی طراحی شد. همچنین با توجه به آلودگی رودخانه محلی به فاضلاب بیمارستانی و استفاده کشاورزان از آب آن، بیماری‌هایی مانند سرطان و امراض پوستی شایع بود که نیازمند توجه جدی بود.
خسرومرادی بر تمرکز بر حوزه فرهنگی-تربیتی تأکید کرد و گفت: کار مستمر بر روی کودکان و نوجوانان و تقویت فرهنگ عمومی از اولویت‌های ما بود. به‌عنوان مثال، با برگزاری پررنگ مراسم عید غدیر در مدرسه محله، سنتی پایدار ایجاد شد که تا امروز توسط خود اهالی تداوم یافته است. همچنین در دوران کرونا، ضدعفونی معابر و توزیع بسته‌های معیشتی و بهداشتی در دستور کار قرار گرفت.
وی در پایان، هدف اصلی گروه را توانمندسازی پایگاه‌های محلی و فعال‌سازی ظرفیت‌های داخلی منطقه دانست و خاطرنشان کرد: خوشبختانه در چندین پروژه، این هدف محقق شده و اهالی محله امروز خود پیشران بسیاری از فعالیت‌ها هستند. این گروه جهادی همچنان مصمم است با استمرار حضور و پیگیری مطالبات، گام‌های مؤثری در کاهش آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی حاشیه شهر رشت بردارد.
