علی صوفی زاده، نامی آشنا در عرصه هنر چوب‌تراشی در بخش عنبران شهرستان آستارا است. او که بیش از سه دهه از عمر پربرکت خود را صرف آفرینش‌های چوبی کرده، نه تنها یک صنعت‌گر، بلکه یک هنرمند به تمام معناست که با دستان خود، چوب‌های بی‌جان را به آثاری زیبا و کاربردی تبدیل می‌کند. صوفی زاده با عشق و علاقه مثال‌زدنی به این هنر دیرینه، از کودکی با چوب و ابزارهای ساده آن سروکار داشته و دانش و مهارت خود را در این زمینه به صورت خودآموز و با پشتکار فراوان پرورش داده است. او با تربیت نسل‌های جدید و تلاش برای حفظ و ارتقای صنایع دستی بومی، نقشی پررنگ در اعتلای هنر چوب‌تراشی آستارا ایفا می‌کند، هرچند که در حال حاضر با چالش‌های بسیاری در مسیر تولید و عرضه محصولات خود روبروست.
علی صوفی زاده، هنرمند چوب‌تراش پیشکسوت بخش عنبران شهرستان آستارا، در گفت‌وگویی اختصاصی با سایت خبری”ما مردم” از چالش‌های عدیده‌ای که تولیدکنندگان صنایع دستی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، پرده برداشت. صوفی زاده که بیش از سه دهه از عمر خود را صرف تراشیدن و نقش زدن بر چوب کرده، از نبود بازار فروش، گرانی مواد اولیه و بی‌توجهی مسئولان گله‌مند است.
این هنرمند آستارایی با اشاره به آغاز فعالیت خود از سنین کودکی، گفت: “از بچگی با چوب سروکار داشتم. در حیاط خانه‌مان ضایعات چوب را جمع می‌کردم و با چاقو و مته، هر آنچه که لازم بود می‌تراشیدم. علاقه زیادی به این کار داشتم و ناخودآگاه به یک حرفه برایم تبدیل شد.”
وی با اشاره به سال ۹۰ که کارگاه خود را راه‌اندازی کرده، از آموزش ۱۱ نفر در این زمینه خبر داد و گفت: “فقط دو نفر از آنها استعداد و سلیقه لازم را برای ادامه کار داشتند. این کار عشق و علاقه می‌خواهد، نه فقط مهارت.”
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صوفی زاده، نبود بازار فروش مناسب است. او که زمانی تولیدات خود را به شهرهای مختلف و حتی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران عرضه می‌کرد، امروز با مشکل فروش محصولات خود مواجه است. “قبلاً نمایشگاه‌های زیادی می‌گذاشتم و فروش خوبی داشتم، اما حالا جای فروش نداریم.”
وی به عنوان مثال به یک نوع سینی چوبی خاص اشاره کرد که به گفته او، “در آذربایجان بی‌نظیر بود و هیچ خانمی نمی‌توانست از آن بگذرد.” اما اکنون به دلیل گرانی مواد اولیه، تولید آن مقرون به صرفه نیست.
صوفی زاده به گرانی سرسام‌آور مواد اولیه نیز اشاره کرد. وی می‌گوید: “کاغذ سمباده‌ای که قبلاً دو هزار و پانصد تومان می‌خریدم، الان صد هزار تومان شده است! این گرانی غیرقابل باور است و هزینه تولید را بسیار بالا برده است.”
این در حالی است که قیمت چوب برای او تقریبا رایگان تمام می‌شود، اما هزینه‌های حمل و نقل و فرآوری آن، به حدی بالا رفته که عملاً سودی برای او باقی نمی‌گذارد. “اگر این چوب را متری سه تومان می‌خریدم، الان متری پنج تومان برای حمل و نقل و آوردن آن از جنگل هزینه می‌کنم.”
وی همچنین به تولید قاشق و چنگال چوبی با چوب شمشاد اشاره کرد که به گفته او، در گیلان کمتر کسی به این کیفیت آن را تولید می‌کند. “روزانه می‌توانم سه جفت از این قاشق و چنگال‌ها را بسازم. اینها بسیار بادوام هستند و با روغن زیتون کاملاً ضدآب و قابل استفاده می‌شوند.” با این حال، او نیز در فروش این محصولات با مشکل روبرو است. “قبلاً هر جفت را ۱۲۰ هزار تومان می‌فروختم، الان می‌گویم ۲۰۰ هزار تومان، اما باز هم مشتری نیست.”
این هنرمند چوب‌تراش، به دلیل عدم حمایت و بی‌توجهی مسئولان، ناامید به نظر می‌رسد. “ما نیاز به مکانی برای عرضه محصولاتمان داریم. من از آقایان مسئول خواهش می‌کنم که محلی به من بدهند تا در آنجا بتوانم کارگاه و فروشگاه خود را برپا کنم و محصولاتم را عرضه کنم.”
وی حتی پیشنهاد داد که اگر مکانی به او داده شود، می‌تواند آنجا را به “بهشتی” برای گردشگران تبدیل کند و موزه‌ای روستایی از صنایع دستی منطقه ایجاد کند که در دنیا بی‌نظیر باشد.
صوفی زاده معتقد است که با وجود پتانسیل‌های فراوان صنایع دستی در منطقه آستارا، عدم حمایت مسئولان و عدم وجود بازار فروش مناسب، هنرمندان را به سمت دلسردی و ترک این هنر سوق می‌دهد. او با حسرت می‌گوید: “متاسفانه نزدیک رشت موزه روستایی هست، اما اینجا جای کار نیست.”
این هنرمند باسابقه در پایان صحبت‌هایش با انتقاد از سیستم فروش فعلی، به عدم کارایی فضای مجازی در فروش محصولات خود اشاره کرد. او می‌گوید که در حالی که می‌توان با تبلیغات مناسب و استفاده از فضای مجازی، محصولات را به فروش رساند، اما بسیاری از هنرمندان از این امکانات بی‌بهره هستند و به دلیل عدم آشنایی با بازار یابی نوین، با مشکلات جدی مواجه هستند.
