گاهی در فعالیتهای خیریه نیاز است تا خود مددکاران آموزش دیده و اصطلاحا مورد «مددجویی» واقع شوند تا بتوانند خدمات بهتری را به افراد نیازمند اهدا کنند.
من «زهرا اقطار» پنجاه ساله کارشناس مددکاری اجتماعی و مدیرعامل «انجمن سخن شیرین مهرشادی» اصفهان هستم. ابتدا در کلینیک فعالیت میکردم و جسته و گریخته با مراکز خیریه هم همکاری داشتم. در مقطعی متوجه شدم متخصصانی که قرار است به مددجویان خدمترسانی کنند در یک جاهایی نقص دارند. رشته خودم هم مددکاری بود و هیچ وقت یک انجمن اختصاصی برای مددکاران نبود و به همین دلیل اولین انجمن مددکاران اجتماعی یاریرسان را در اصفهان ایجاد کردم تا با توانمندسازی مددکاران بتوانیم به مددجویان خدمات بهتری ارائه دهیم.
در ابتدا تحقیقات میدانی روی پروندههای نیروی انتظامی انجام دادیم و بر اساس آن تحقیقات متوجه شدیم ریشه تمام مشکلات نداشتن مهارت زندگی است. به همین دلیل با یک برنامه علمی مسیری را طراحی کردیم تا با تاکید بر فرهنگسازی، کاری که سالها بهزیستی، کمیتهامداد و خیرین انجام داده بودند را اصلاح کنیم. در فرایند فعالیت این مجموعهها گاهی افراد نیازمند جوری عادت داده میشوند که نیازهایشان را دیگران برطرف کنند و خودشان انگیزهای برای حل مشکلات دیگر ندارند. این مساله هم عزت نفس و هم سایر تواناییهای این افراد را از بین برده و به مرور آنها را ناتوان کرده است. هدف اصلی ما در مجموعه توانمندسازی این افراد است. وقتی فرد به ما مراجعه میکند، برای رفع نیاز مالی به او شغلی مناسب را پیشنهاد میکنیم. گاهی افراد اعلام میکنند حاضر به کار کردن نیستند و این مساله نشان میدهند کل فرایند گذشته غلط بوده است.
گاهی که در جلسات کمیتهامداد شرکت میکنیم از زبان آنها میشنویم که با افتخار میگویند که پنج هزار پرونده داریم! ولی ما افتخارمان این است که تعداد کمی پرونده داشته باشیم که بعد از سه ماه با توانمندسازی افراد آنها را از نقطه صفر حرکت بدهیم. البته نمیگویم سه ماه افراد میتوانند توانمند شوند ولی امکان ایجاد تغییر هست. همیشه در مواجهه با افراد نیازمند به آنها میگویم اگر میخواهید شرایطتان تغییر پیدا کند باید خودتان قهرمان زندگی خودتان باشید. ما فقط از شما حمایت میکنیم به شرط اینکه خودتان در میدان باشید.
انجمن سخن شیرین مهرشادی با این متد شکل گرفت. در این انجمن افرادی که در زندگی به نحوی دچار سردرگمی شدهاند مورد پذیرش قرار گرفته و در یک بازده زمانی سه ماهه تحت نظر و آموزش قرار میگیرند. آنها هنگام ورود صدهزار تومان پرداخت میکنند. سپس یک فرم در اختیار آنها میگذاریم تا درخواستهایشان را در فرم بنویسند. سپس از آنها تست شخصیت میگیریم که هم خودشان از روحیاتشان مطلع شوند و هم ما بدانیم که آنها چه شخصیتی دارند. از افراد درخواست میکنیم یک روز در هفته به کلاسهای مهارت زندگی ما بیایند. سپس بعد از سه هفته خواستههایشان اجرایی میشود.
آموزش های ما دو بخش است؛ آموزشهای فردی و آموزشهای گروهی که توسط متخصصان انجام میشود. یک سری از این آموزشها رایگان است و یک سری از آنها هزینه دارد. بعد از آن به افراد حرفههایی آموزش داده میشود که میتوانند کار کنند و اگر نخواستند در این حرفهها باشند، از طریق معاونت کاریابی برای افراد شغل ثابت پیدا میکنیم.
ما صندوق قرضالحسنهای داریم که به مددجویان وام پرداخت میکند. برای تامین جهیزیه و ازدواج برنامه ازدواج آسان داریم که همه ساله برگزار میشود. کمکهای معیشتی و موردی هم انجام میدهیم و بن خرید در اختیار آنها قرار میدهیم. در زمینه پزشکی و دندانپزشکی هم نیازهای آنها را برطرف میکنیم.
ما در مجموعه وسایلی مثل چرخ خیاطی برای اشتغالزایی داریم. اینها را به راحتی در اختیار افراد قرار نمیدهیم بلکه قراردادی میبندیم که بر اساس آن باید در سه ماه کاری کارکردشان را به ما ارائه دهند. اگر توانستند که در آن سه ماه ابزار را برای خودشان بخرند وسایل برای آنها است اگر نه سه ماه دیگر قرارداد را تمدید میکنیم و یا وام به آنها میدهیم تا آن وسیله را برای خودشان بخرند و چرخخیاطی مجموعه را برگردانند. با این روش فرد خودش برای کسب درآمد زحمت میکشد و میداند باید این وسیله را بخرد و کار کند.
ضمنا تمامی هزینههای موسسه به صورت شخصی پرداخت میشود و من درآمدهایم از فعالیتهای اقتصادی را در موسسه هزینه میکنم.