یحییالله ویس، معلم بازنشسته و فعال اجتماعی اهل روستای نارنجک در شهرستان قروهِ کردستان، با تأسیس «صندوق خُرد روستایی» به همراه گروهی از هم محلیها، تحولی چشمگیر در اقتصاد و معیشت روستا ایجاد کرده است. این معلم دلسوز که دغدغهای فراتر از دوران بازنشستگی دارد، با تکیه بر مشارکت مردمی و مدیریت شفاف، توانسته در کمتر از سه سال با گردش مالی بیش از ۱.۳ میلیارد تومان، به ۲۵۰ خانوار وام اعطا کند، پروژههای عمرانی مانند فاضلاب روستا را اجرا نماید، و با برنامههای آموزشی و خیریه، الگویی موفق از توسعهٔ پایدار روستایی ارائه دهد.
یحییالله ویس، معلم بازنشسته اهل روستای نارنجک در شهرستان قروهِ کردستان، در گفتوگو با سایت خبری ما از تشکیل صندوق خُرد روستایی و دستاوردهای چشمگیر آن گفت. وی با اشاره به محرومیتهای منطقه، بیان کرد که این روستا با وجود نام «نارنجک»، خطری ندارد و مردم آن عمدتاً به کشاورزی و دامداری مشغولند. قروه بهعنوان قطب تولید سیبزمینی و گندمِ استان شناخته میشود، اما روستای نارنجک نیازمند توسعهٔ زیرساختها و اشتغالزایی بود.
ویس دربارهٔ انگیزهٔ تشکیل این صندوق گفت: «در سال ۱۳۹۷، گروهی از دوستان دور هم جمع شدیم تا برای پیشرفتِ روستا اقدامی انجام دهیم. ما احساس میکردیم روستای مان در بسیاری از زمینهها عقبمانده است.» این گروه با نام «فعالان توسعهٔ روستای نارنجک» در فضای مجازی فعالیت خود را آغاز کرد و بهتدریج با جلبِ مشارکت مردم، صندوقی را تأسیس کردند که امروز به یکی از موفقترین نهادهای مالیِ محلی تبدیل شده است.
صندوق خُرد روستاییِ نارنجک با سرمایهٔ اولیهٔ یک میلیون تومان و کارمزدِ ۴ درصد شروع به کار کرد، اما اکنون توانسته در طول دو تا سه سال، بیش از یک میلیارد و سیصد میلیون تومان وام به روستاییان اعطا کند. این صندوق با سیستم سهامدهی اداره میشود، بهطوریکه هر سهم ابتدا ۱۰۰ هزار تومان ارزشگذاری شد و برخی افراد تا ۱۰۰ سهم نیز خریداری کردند. در حال حاضر، حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر عضوِ فعال این صندوق هستند.
یکی از دستاوردهای مهم این صندوق، ایجاد اشتغال و حمایت از خانوادههای کمبضاعت است. ویس توضیح داد: «به برخی افراد وامهای کوچک دادیم تا مثلاً گوسفند بخرند یا کشتِ یونجه انجام دهند. یک فرد با پنج میلیون تومان وام، گوسفند خرید و امروز گلهاش به ۱۵ رأس رسیده است.» این طرحها نهتنها معیشت مردم را بهبود بخشیده، بلکه امید به زندگی را در روستا افزایش داده است.
این معلم بازنشسته به اقدامات فرهنگی و خیریهٔ صندوق نیز اشاره کرد: «در آغاز سال تحصیلی، با برگزاریِ گلریزان، حدود ۲۵ میلیون تومان جمعآوری کردیم و بستههای لوازمالتحریر به دانشآموزان نیازمند اهدا شد.» همچنین در مناسبتهای مذهبی مانند ولادت امامزمان(عج)، کوپنهای خرید برای خانوادههای بیبضاعت صادر شد تا با حفظِ کرامتِ انسانی، از آنها حمایت شود.
با وجود موفقیتهای چشمگیر، ویس معتقد است که این صندوق هنوز به ظرفیتِ کامل خود نرسیده است. او از حمایت نهادهایی مانند بانک رسالت و بنیاد برکت قدردانی کرد، اما گفت: «نیاز به کمکهای بیشتری داریم. اگر سازمانهای دولتی و خیریهها وارد شوند، میتوانیم طرحهای بزرگتری مانند بومگردی و توسعهٔ مشاغل خانگی را اجرا کنیم.» روستای نارنجک پتانسیلِ گردشگری دارد، اما برای راهاندازیِ آن به سرمایهگذاری نیاز است.
مردم نارنجک عمدتاً به قالیبافی، کشاورزی و دامداری مشغولند، اما مشکل اصلی، فروش محصولات با قیمت مناسب است. ویس گفت: «اگر بتوانیم بازارهای بزرگتری مانند تهران را برای محصولات روستا پیدا کنیم، درآمد مردم بهطور چشمگیری افزایش مییابد.» او از تحصیلکردگان و سرمایهگذاران خواست تا با همکاری در این زمینه، به رشد اقتصادی روستا کمک کنند.
یکی از پروژههای موفق این صندوق، اجرای سیستم فاضلاب روستا بود که با مشارکت مردم و جمعآوری ۸۰۰ میلیون تومان محقق شد. ویس با افتخار گفت: «در منطقهٔ ما، تنها روستایی هستیم که فاضلاب داریم، چون مردم به هم اعتماد دارند و پای کار ایستادند.» این همدلی نشان میدهد که با مدیریت صحیح، حتی روستاهای محروم نیز میتوانند به پیشرفت برسند.
ویس که خود ساکن شهرستان قروه است، هر هفته برای پیگیریِ امور صندوق به روستا میرود و بدون چشمداشتِ مالی، وقت و انرژی میگذارد. او گفت: «این کار را برای رضای خدا و وجدان خودم انجام میدهم. خداوند این فرصت را به من داد تا در بهبودِ زندگی مردم نقش داشته باشم.» هیئت مدیرهٔ صندوق نیز متشکل از افراد تحصیلکرده، از جمله اساتید دانشگاه، است که به تصمیمگیریهای اصولی کمک میکنند.