ما به مراجعه کنندگان برای مشاوره به چشم قلک نگاه نمیکنیم و همین مساله در نتیجه بخش بودن مشاورهها بسیار تاثیرگذار است.
من «امیر حمزه مهرابی» متولد1339 دکترای مدیریت منابع انسانی، فوق لیسانس جامعهشناسی و استاد دانشگاه در حوزه روانشناسی عمومی، اجتماعی و کودک و نوجوان و مسوول مرکز مشاوره مصلحین شهر گراش استان فارس هستم.
پس از بازنشستگی از قم به شهر خودمان گراش بازگشتم. برای چند فعالیت مختلف برنامهریزی کرده بودم که یکی از آنها جمعآوری خاطرات رزمندههای قدیمی و خانواده شهدا بود اما فعالان و مسوولان شهر نزد من آمدند و پیشنهاد کردند با توجه به افزایش میزان طلاق در شهرستان، کاری در این زمینه انجام دهم و انجام فعالیت در این حوزه را به من تکلیف کردند.
ابتدا تحقیقاتی انجام دادم تا ببینم چه کسانی میتوانند در این زمینه به من کمک کنند. خوشبختانه جمعی از بازنشستههای آموزش و پرورش، سپاه، روحانیون، اساتید حوزه و بانوان اعلام آمادگی کردند.
فعالیت ما در سال ۱۴۰۰ آغاز شد. مرکز ما به افرادی که به مرحله طلاق و شکایت و تشکیل پرونده در دادگستری رسیدهاند خدمات میدهد. پروندههای این افراد به صورت رسمی از سوی دادگستری به ما ارجاع میشود. مراجعهکننده آزاد هم داریم اما صرفا روی بحث اختلاف میان زوجین متمرکز هستیم. اگر بخواهیم دلایلی که منجر به تشکیل پرونده طلاق در منطقه ما میشود را تشریح کنیم به چهار عامل میتوان به شرح زیر اشاره کرد:
ازدواجهایی که با فرهنگ متفاوت شکل میگیرد. مثلا فردی از سیستان و بلوچستان به منطقه ما آمده و در گراش ازدواج کرده است. یا یکی از اهالی گراش به شهری دیگر رفته و در آنجا ازدواج کرده است. این موارد به عنوان اختلافهای فرهنگی مهمترین دلایل بروز طلاق در این منطقه است.
مساله دیگر اعتیاد است که متاسفانه اغلب مردان این مشکل را دارند که سازش در این زمینه را هم با سختی مواجه میکند.
دلیل سوم فضای مجازی است که بیشتر خانمها با آن درگیر هستند. چشم و هم چشمی و ارتباطهای ناسالم از همین فضا آغاز میشود. عکسهایی میان زنان و مردان در این فضا رد و بدل میشود و گاهی مردها با دیدن تصاویر زنان نامحرم در این فضا و یا سرک کشیدن زن و شوهر در گوشی یکدیگر زندگی به هم میریزد.
عامل چهارم هم حضور طولانی مدت آقایان برای کار در خارج از کشور است. مردان گراشی گاهی برای شش ماه تا یکسال و برخی مواقع هم تا دو سال در کشورهایی مانند: قطر، کویت و دبی مشغول به کار هستند و همسران آنها نیز امکان همراهی با آنها را ندارند. این مساله مشکلاتی را برای هر دو طرف به وجود میآورد. عامل دیگر وجود باغشهرهایی در اطراف شهر است که آقایان و خانمها در آنها به خوشگذرانی و شب زنده داری میپردازند. سایر دلایل طلاق در گراش با دلایل مناطق دیگر کشور مشترک است.
روش کار ما متفاوت از سایر مراکز مشاوره است. ممکن است در مراکز دیگر یک نفر نشسته باشد و مطالبی را به هر دو طرف بگوید اما مرکز ما بین سه تا پنج جلسه برای شناسایی علت و ریشه مشکل برگزار میکند.
ما هیچ ارتباط مالی با مشاور گیرنده نداریم و پولی از او دریافت نمیکنیم. از سه یا چهار مشاور هم برای هر مراجعهکننده استفاده میکنیم. آقایان جدا با مشاور مرد و خانمها جدا با مشاور بانو مشاوره میکنند و سپس در جلسهای مشترک برداشتهایمان را از صحبتهای هر دو طرف مطرح میکنیم. دلیل این تقسیم بندی این است که هر یک از طرفین راحتتر میتوانند با همجنس خود صحبت کنند. پس از آن جلسه مشترک گذاشته و با تبادل اطلاعات و تجربه تلاش میکنیم متوجه علت و ریشه اختلاف شویم و سپس آنها را به مرکز دعوت میکنیم. در جلسه به آنها میگوییم که برداشت ما از علت اختلاف چیست. اگر علت اختلاف مساله اعتیاد است هزینه ترک فرد معتاد را تامین میکنیم. اگر فرد بیکار باشد پس از ترک اعتیاد ضمانت او را نزد کارفرماهای مختلف میکنیم. حتی در یک مورد نزد
کارفرما چک تضمین گذاشتیم تا فرد را به کار بگیرد و الحمدلله تا به حال هیچ کس به اعتماد ما خیانت نکرده است. گاهی علت اختلاف مداخله دیگران بوده است. در چنین مواردی فرد مداخلهکننده را میآوریم و ضمن صحبت به آنها درباره نتیجه این مداخله هشدار میدهیم.
گاهی اوقات سکونت در خانه مشترک با والدین باعث بروز اختلاف میشود. ما واسطه میشویم تا خانه دیگری برای زوج تهیه شود. خلاصه اینکه رهایشان نمیکنیم تا مشکلات آنها حل شود. حتی پیشآمده که ناباروری علت اختلاف بوده و با پرداخت هزینه از طرف ما این مشکل حل شده و همسران کنار هم باقی ماندهاند.
میزان موفقیت این طرح بین هفتاد تا هشتاد درصد است. در یکسال گذشته از صد و هشتاد پرونده ارجاعی از سوی دادگستری، صد و بیست پرونده منجر به سازش شده است.
یکی از اقدامات ما فعالیت در جهت پیشگیری است. معتقدیم پیشگیری بهتر از درمان است. الحمدالله سازمانهایی مانند بهزیستی، آموزش و پرورش، وزارت بهداشتو… این مساله را احساس کردهاند و با همراهی آنها جلسات آموزش خانواده را گسترش دادیم. ما به افرادی که با ما همکاری میکنند اکتفا نکردیم و شروع به تربیت مشاور کردیم. حدود هفتاد و سه نفر تحت آموزش هستند تا چگونه مشاوره بدهند. هر کس در خانه خودش، مسجد و محله خودش میتواند این کار را انجام دهد. ما در دو سطح عمومی و تخصصی مشاوران را آموزش میدهیم تا دیگر کار به دادگستری نکشد و حرمتها حفظ شود.
ما از مشاور گیرنده هزینه نمیگیریم تا این تصور پیشنیاید که عمدا ساعتهای مشاوره را بالا میبریم تا پول بیشتری کسب کنیم. پیشآمده که برای یک نفر ۱۰جلسه سه تا چهار ساعته مشاوره برگزار کردهایم. اغلب برای پذیرایی از این افراد هزینه هم میکنیم. ما به مراجعه کنندگان برای مشاوره به چشم قلک نگاه نمیکنیم و همین مساله در نتیجه بخش بودن مشاورهها بسیار تاثیرگذار است. گاهی پیشمیآید که افرادی با سابقه اختلاف هشت تا ده ساله به ما مراجعه میکنند و پس از حل و فصل مشکل آنها، با معرفی موارد جدید از ما میخواهند تا مشکل آنها را نیز حل کنیم.
من برای راهاندازی مرکز از طبقه بالای منزل شخصی خودم استفاده کردهام و هزینههایی مانند: آب، برق، تلفن و اینترنت را از حقوق خودم پرداخت میکنم و از جهت تامین این هزینهها تحت فشار هستیم.