مهدی نورمحمدی، گوهرتراش و کارآفرین خلاق اهل شهرستان کوهدشت در استان لرستان است. او که با عشق و پشتکار فراوان، هنر گوهرتراشی را به عنوان حرفه اصلی خود برگزیده، با تراش و پرداخت سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی، آثاری زیبا و ارزشمند خلق میکند. نورمحمدی با تأسیس یک کارگاه خانگی، نهتنها منبع درآمدی برای خود فراهم کرده، بلکه با وجود چالشهای پیشرو، چشمانداز روشنی برای اشتغالزایی جوانان منطقه در این هنر-صنعت بومی دارد.
مهدی نورمحمدی،گوهرتراش پرتلاشی از کوهدشت لرستان، با بیان دشواریهای مسیر تولید، از موانع اداری و نبود مجوز رسمی به عنوان اصلیترین چالش خود یاد میکند. وی که در گفتوگو با سایت خبری «ما مردم» سخن میگفت، با شور و اشتیاق از هنر گوهرتراشی میگوید؛ هنری که با وجود پتانسیل بالای اشتغالزایی و درآمدزایی، به دلیل مشکلات ساختاری با محدودیت مواجه شده است. نورمحمدی با اشاره به ظرفیتهای بینظیر منطقه، امیدوار است با رفع موانع، بتواند گامی بلند در توسعه این صنعت بردارد.
نورمحمدی در تشریح فعالیت خود،گوهرتراشی را فرآیند تراش و پرداخت سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی تعریف میکند. او توضیح میدهد که سنگها به دو دسته کلی «فاست» (چندضلعی و زاویهدار مانند الماس و یاقوت) و «کابوشن» (گنبدی و صیقلی) تقسیم میشوند. این هنرمند لرستانی تمرکز اصلی کارگاه خود را بر روی تراش سنگهای کابوشن و معمولی (دامله) قرار داده و با دقت و ظرافت، زیبایی نهفته در دل سنگهای خام را نمایان میسازد.
تأمین مواد اولیه،بخش دیگری از فرآیند کار است. نورمحمدی اشاره میکند که بخش کوچکی از سنگها را شخصاً از معادن محلی جمعآوری میکند، اما بخش عمده مواد اولیه مورد نیاز خود را از بازارهای سنگ شهرهایی مانند قم (که دشت عقیق دارد)، تهران و کرمانشاه خریداری مینماید. این موضوع نشاندهنده وابستگی بخشی از این چرخه تولید به منابع خارج از استان است، درحالی که لرستان خود از پتانسیلهای معدنی غنی برخوردار میباشد.
این فعال اقتصادی از تجهیزات محدود اما کاربردی کارگاه خود میگوید:یک دستگاه «روییدی» برای تراش و شکلدهی اصلی سنگ، یک دستگاه سوراخکار برای تولید گردنبند، و چند دستگاه برای حکاکی و «مخراج کاری» (خردهکاریهای ظریف). او تصریح میکند که کار نهایی با دستان هنرمند او به کمال میرسد و همین امر بر ارزش هنری محصولات میافزاید. تولیدات او عمدتاً شامل زیورآلاتی است که بازار خوبی نزد طلافروشان، نقرهسازان و کلکسیونداران دارد.
گره اصلی کار نورمحمدی،مشکل صدور مجوز رسمی است. او که از سال ۱۳۹۸ به صورت حرفهای کارگاه خود را راه اندازی کرده، حداقل پنج بار برای دریافت مجوز از طریق سازمانهای صنایع دستی و میراث فرهنگی اقدام کرده است. با وجود پرداخت بیش از ۹۰ درصد هزینهها و گذراندن مراحل اداری، پرونده او هر بار در مرحله نهایی به دلایل نامعلومی متوقف شده است. این معضل، دست او را برای توسعه کسب و کار بسته است.
نبود مجوز رسمی،پیامدهای منفی متعددی برای این کسب و کار خانگی داشته است. نورمحمدی نمیتواند کارگر رسمی استخدام کند، آنان را بیمه نماید، از تسهیلات بانکی مناسب بهرهمند شود، یا به راحتی در نمایشگاهها شرکت کند. حتی مجوز کارتخوان او با مشکل مواجه شده است. او اشاره میکند که تسهیلات فعلی کسب و کارهای خانگی (۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومانی) برای خرید دستگاههای پرمصرف و گرانقیمت، بازدهی کافی ندارد.
با وجود همه این چالشها،نورمحمدی با پشتکار و عشق به کارش ادامه داده است. او با سماجت و روابط عمومی خوب، به دنبال بازار فروش رفته، با دانشگاهیان و نهادها ارتباط برقرار کرده و در نمایشگاههای مختلف حاضر شده است. شروع کار او با کمترین سرمایه (زیر ۵ میلیون تومان در سال ۹۴) و با خرید قسطی سنگ و دستگاه دستدوم انجام شده و به لطف جدیت و حمایت خانواده، توانسته زندگی خود را از همین راه بچرخاند.
چشمانداز مهدی نورمحمدی،ایجاد اشتغال برای حداقل ۱۰ نفر در آیندهای نزدیک است. او تأکید میکند که در هنر گوهرتراشی، حضور هنرمندان بیشتر به معنای رقابت مخرب نیست، بلکه سبب تکمیل زنجیره تولید و رونق بیشتر بازار میشود. به گفته او، سنگهای قیمتی از کهنترین صنایع بشر هستند که هرگز منسوخ نمیشوند و ایران با منابع غنی، پتانسیل تبدیل شدن به قطب این صنعت را دارد. حل مشکل مجوز، کلید تحقق این آرزوهاست.