عبدالعلی ملکی، کنشگر جهادی و مددکار اجتماعی اهل سمنان، متولد ۱۳۵۷ و ساکن محله محروم کهنه‌دژ است. او که دغدغه‌مند مسائل اجتماعی و محلی است، با ابتکار عمل و رهبری یک حرکت مردمی گسترده، موفق شد محله کهنه‌دژ را که به بارانداز اصلی مواد مخدر شهر معروف بود، با استفاده از یک استراتژی سه‌لایه هوشمندانه (مردم، دانش‌آموزان و نهادها) از چنگال آسیب‌های اجتماعی نجات دهد و آن را به الگویی موفق برای مدیریت محله‌محور تبدیل کند.
عبدالعلی ملکی، کنشگر و مددکار اجتماعی در سمنان، در گفتگو با سایت خبری ما مردم با تشریح اقدامات گسترده و مردمی برای نجات محله محروم «کهنه دژ» از دام آسیب‌های اجتماعی، از تبدیل این منطقه به الگویی موفق برای مدیریت محله‌محور خبر داد.
ملکی که خود ساکن محله کهنه دژ است، با اشاره به آغاز این حرکت، گفت: «سال‌ها شاهد موازی‌کاری و ناهماهنگی بین گروه‌ها و نهادهای مختلف در محله بودیم. هر نهاد ساز خود را می‌زد و این عدم همنوایی، اصلی‌ترین دغدغه من برای شروع کار بود.»
وی با بیان ویژگی‌های محله کهنه دژ، به کمبودهای شدید زیرساختی اشاره کرد: «این محله با جمعیتی حدود ۱۳,۸۰۰ نفر و ۵,۱۷۰ خانوار، از کمترین امکانات برخوردار است. سرانه فضای ورزشی عملاً صفر است و سرانه آموزشی برای هر دانش‌آموز حدود ۳.۲۸ مترمربع است، در حالی که استاندارد کشوری برای شهرستان‌ها ۵.۳۷ مترمربع است. جالب اینکه حدود ۵۰ درصد دانش‌آموزان را اتباع تشکیل می‌دهند.»
این فعال اجتماعی، دو آسیب اصلی محله را «فروش مواد مخدر» و «وجود اتباع غیرمجازِ درگیر در شبکه مواد» عنوان کرد و افزود: «این منطقه به بارانداز اصلی مواد مخدر سمنان تبدیل شده بود. حتی در بین اتباع، افراد وابسته به گروهک‌هایی مثل داعش و حامل سلاح نیز شناسایی کردیم.»
استراتژی سه‌لایه برای مقابله با آسیب‌ها
ملکی به تشریح استراتژی هوشمندانه خود پرداخت و گفت: «در لایه اول، همسایه‌ها را برای گزارش‌دهی محرمانه درباره مصرف‌کنندگان و فروشندگان حساس کردیم، بدون هیچ برخورد فیزیکی. در لایه دوم، از دانش‌آموزان به عنوان منابع اطلاعاتی استفاده شد تا فروشندگان مواد در اطراف مدارس شناسایی شوند. در لایه سوم، اطلاعات جمع‌آوری‌شده، پس از اعتبارسنجی، به صورت کاملاً محرمانه در اختیار پلیس قرار می‌گرفت.»
وی به اقدامی نمادین در ایام کرونا اشاره کرد: «با جلوگیری از توزیع غذای مستقیم در خرابه‌ها توسط مردم و ایجاد یک پایگاه ثابت در “مرکز نیکوکاری کهنه دژ”، توانستیم معتادان پراکنده را جمع‌آوری و مسیر پاکسازی خرابه‌ها را هموار کنیم.»
همراهی مقامات استانی و افشای فساد
ملکی به نقطه عطف ماجرا اشاره کرد: «در دیدار با استاندار وقت، گفتم “استانداری که شما باشید، درست نیست که در محله ما مردم در خرابه بخوابند”. این جمله جرقه بازدید میدانی را زد.»
بازدید میدانی استاندار و هیئتی شامل مدیرکل بهزیستی و فرمانده پلیس، از چند خرابه و سپس از یک «گرمخانه» زیرپوشش بهزیستی، به افشای یک فساد بزرگ انجامید: «در گرمخانه پارک سیما، به جای ارائه خدمات، شاهد بسته‌بندی و توزیع مواد مخدر بودیم. این بازدید منجر به تعطیلی آنجا و افتتاح اولین “کمپ ماده ۱۶” برای جمع‌آوری معتادان متجاهر در سمنان شد.
او تاکید کرد: «ما برای درمان، فقط به سم‌زدایی بسنده نکردیم. فرآیند کامل بازتوانی را دنبال کردیم. هزینه‌های خانواده معتادان درحال درمان را پرداخت کردیم و شرط ما این بود که خانواده‌ها نیز حتماً در دوره‌های مشاوره شرکت کنند. زیرا ۹۷ درصد درمان اعتیاد، مسائل روانی است.»
ملکی به شبکه‌سازی سوم خود اشاره کرد: «از ظرفیت بازنشستگان محله که سال‌ها در ادارات مختلف تجربه داشتند، به عنوان “لابی‌گران” مردمی، برای پیگیری امور اداری مانند گرفتن مجوز یا آسفالت کوچه‌ها استفاده کردیم.»
تشکیل شورای هماهنگی با ۱۰۷ عضو
وی با بیان اینکه امروز شورای هماهنگی محله با ۱۰۷ عضو تشکیل جلسه می‌دهد، گفت: «اکنون هر برنامه‌ای، از جشن میلاد گرفته تا عملیات پاکسازی، با هماهنگی کامل و بدون موازی‌کاری انجام می‌شود.»
ملکی در پایان بر چند اصل کلیدی تأکید کرد: «ما برای ۸۳ خانواده آسیب‌دیده محله، عروسی گرفتیم، دخترانشان را شوهر دادیم و سبد کالا دادیم، اما هیچ عکس و فیلمی منتشر نکردیم چون هدف ما حفظ عزت نفس آنها بود، نه نمایش کمک‌هایمان. اگر کاری برای رضای خدا و با نیت خالص انجام شود، خداوند راه‌هایش را هموار می‌کند.»
